کشش سطحی (به انگلیسی: Surface tension) ویژگی‌ای در مایع‌ها است که باعث می‌شود لایه بیرونی آن‌ها به صورت ورقه‌ای کشسان عمل کند. این همان ویژگی‌ای است که موجب ربایش دو سطح مایع به یکدیگر می‌شود؛ مانند دو قطرهٔ آب که همدیگر را می‌ربایند و قطرهٔ بزرگ‌تری می‌سازند.

اطلاعات اولیه

اکسیژن یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن O و عدد اتمی آن 8 می‌باشد. این ماده ، یک عنصر حیاتی بوده و همه جا چه در زمین و چه در کل جهان هستی یافت می‌شود. مولکول اکسیژن (O₂ )در زمین از نظر ترمو دینامیکی ، ناپایدار است، ولی توسط عمل فتوسنتز باکتریهای بی‌هوازی و در مرحله بعدی توسط عمل فتوسنتز گیاهان زمینی بوجود می‌آید. 

تاریخچه

اکسیژن در سال 1771 توسط داروساز سوئدی "Karl Wilhelm Scheele" کشف شد، ولی این کشف خیلی سریع شناخته نشد و با اکتشاف مستقل "Joseph Priestley" بطور گسترده تری شناخته شد و توسط "Antoine Laurent lavoisier" در سال 1774 نام‌گذاری شد. 

پیدایش

اکسیژن ، فراوانترین عنصر در پوسته کره زمین است و تخمینهایی در این زمینه وجود دارد که مقدار آن را 46.7% ذکر می‌کنند. اکسیژن 87% اقیانوسها (به‌صورت آب) و 20% درصد جو زمین (به‌صورت اکسیژن مولکولی O₂ یا ازن) را به خود اختصاص می‌دهد. ترکیبات اکسیژن مخصوصا اکسید فلزات و سیلیکات‌ها و کربناتها معمولا در خاک و صخره‌ها یافت می‌شوند.

آب یخ‌زده یک جسم سخت متداول بر روی سیارات دیگر و ستاره‌های دنباله‌دار می‌باشد. کلاهک‌های یخ کره مریخ از دی‌اکسید کربن منجمد تولید شده‌اند. ترکیبات اکسیژن در تمام کهکشان یافت می‌شوند و طیف نور اکسیژن اغلب در ستاره‌ها دیده می‌شود. 

ریشه لغوی

واژه اکسیژن در دو واژه یونانی Oxus ( اسید ) و Gennan ( تولید ) ، ساخته شده است؛ (یک اسم بی‌مسما ، چون خیلی از اسیدها اکسیژن ندارند.) 

خصوصیات قابل توجه

اکسیژن در دما و فشار استاندارد به‌صورت گاز است که حاوی دو اتم اکسیژن به فرمول شیمیایی O₂ می‌باشد. اکسیژن عنصر مهم هواست و از طریق عمل فتوسنتز گیاهان تولید شده و برای دم و بازدم حیوانات لازم است. اکسیژن مایع و جامد یک رنگ آبی کمرنگ داشته و هر دو بسیار پارامگنتیک می‌باشند. اکسیژن مایع معمولا با عمل تقطیر جزئی هوای مایع بدست می‌آید. 

کاربردها

اکسیژن به‌عنوان اکسید کننده کاربرد بسیار زیادی داشته ، فقط فلوئور از آن الکترونگاتیوتراست. اکسیژن مایع به‌عنوان اکسید کننده در نیروی حرکتی موشکها استفاده می‌شود. از آنجا که اکسیژن برای دم و بازدم ضروری است، در پزشکی کاربرد دارد. گاهی اوقات کسانی که از کوه نوردی می‌کنند یا در هواپیما پرواز می‌کنند، مخازن اکسیژن همراه دارند (به‌عنوان هوا). همچنین اکسیژن در جوشکاری و ساخت فولاد و همچنین متانول کاربرد دارد.

اکسیژن به‌عنوان یک ماده آرامش‌بخش ، سابقه استفاده دارد که تا زمان حال نیز ادامه دارد و بارهای اکسیژن در مهمانی‌ها و مجالس امروزی وجود دارد. در قرن 19 اکسیژن معمولا با اکسید نیترات ترکیب می‌شد که اثر تسکین دهنده دارد. 

ترکیبات

به خاطر وجود الکترونگاتیویتی ، اکسیژن تقریبا با تمام عناصر دیگر شیمیاپی تشکیل می‌‌دهد ( که این مطلب منشاء تعریف اصلی اکسید شدن می‌باشد ). تنها عناصری که تحت عمل اکسیداسیون قرار نمی‌گیرند، گازهای اصیل هستند. یکی از معروفترین این اکسیدها ، اکسید هیدروژن یا آب است H₂O. سایر اکسیدهای معروف دیگر ترکیبات کربن و اکسیژنهستند، مانند دی‌اکسید کربن ( CO₂ ) ، الکلها ( R-OH ) ، آلدئیدها ( R-CHO ) و کربوکسیلیک اسیدها ( R-COOH ).

رادیکالهای اکسیژن مانند کلراتها ، پرکلراتها ، کروماتها ، دی‌کروماتها ، پر منگناتها ، نیتراتها ، اکسید کننده های قوی می‌باشند. خیلی از فلزات مانند آهن با اتم اکسژن پیوند برقرار می‌کنند: اکسید آهن(Fe₂O₃). ازن (O₃) ، با عمل تخلیه الکترواستاتیکی در حضور مولکول اکسیژن شکل می‌گیرد. مولکول اکسیژن دو تائی O₂² نیز شناخته شده ، که جزء کمی از اکسیژن مایع را تشکیل می‌دهد. اپوکسیدها و اترها موادی هستند که در آن اتم اکسیژن قسمتی از یک حلقه سه‌اتمی هستند. 

ایزوتوپها

اکسیژن سه ایزوتوپ پایدار و ده ایزوتوپ رادیو اکتیو دارد. ایزوتوپهای رادیو اکتیوی ، همه نیمه عمری کمتر از سه دقیقه دارند. 

هشدارها

اکسیژن در فشارهای نسبی بالا می‌تواند سمی باشد. قرارگرفتن طولانی در معرض اکسیژن خالص می‌تواند برای ریه و سیستم عصبی ، سمی باشد. تاثیرات ریوی شامل آماس (ورم ریه) ، کاهش ظرفیت ریه و آسیب به بافتهای ریوی می‌باشد. تاثیرات بر سیستم عصبی شامل کاهش بینایی تشنج و اغما می‌شود.

همچنین مشتقات خاصی از اکسیژن ، مانند ازن ( O₃ )، پروکسید هیدوژن و رادیکالهای هیدروکسیل و سوپراکسیدها بسیار سمی می‌باشند. بدن ، مکانیزمهائی را برای مقابله با این گونه‌ها توسعه داده است. به‌عنوان مثال ، عامل طبیعی glutathione و بیلی‌روبین که حاصل تقسیم طبیعی هموگلوبین است، می‌تواند به‌عنوان یک ضد اکسید عمل کنند. منابع تمرکز یافته اکسیژن باعث احتراق سریع شده و بنابراین در کنار فراورده‌های سوختی ، خطر گسترش سریع آتش سوزی و انفجار وجود دارد.

آتشی که خدمه آپولو 11 را کشت، به این دلیل سریع گسترش پیدا کرد که فشار جوی اکسیژن در حالت معمولی بود، در حالی که هنگام عملیات پرتاب این فشار باید یک سوم فشار جوی معمولی باشد.

•    اتمسفر چیست؟                                     
• (( اتمسفر)) توده هوایی است که سراسرزمین را از تمام جهات می پوشاند. این توده شامل گازها و مواد مختلف است. علاوه بر نیتروژن، اکسیژن، هیدر وژن و بخار آب، مقدار بسیار کمی از گاز هایی مانند: متان،منواکسید کربن، ازن، هلیم، نئون، کریپتون و گزنون در آن وجود دارد. سایر موادی که در اتمسفر یافت می شوند عبارتنداز: غبار،دود،نمک، مواد خاکستری آنشفشانی، غبارهای شهابی و جوًی.
• اتمسفردر نزدیکی سطح زمین کاملاً متراکم می شود ودر ارتفاعات رقیق و منبسط می گردد. ضخامت اتمسفر تقربیاً تا 1000 کیلومتری سطح زمین است. توده اتمسفری دارای لایه های مختلف است. فشار ، تراکم و دمای اتمسفر به نسبت ارتفاع آن از سطح زمین متغیر می باشد. در ارتفاع 6 کیلومتری از سطح زمین، فشارهوا تقریباً نصف میزانی است که در سطح زمین وجود دارد. از طرفی هرچه از سطح زمین بالاتر رویم از دمای آن کاسته می شود.
• از نظر خصوصیات فیزیکی اتمسفر به لایه های زیر تقسیم می شود:
• 1-         تروپوسفر : که از سطح زمین شروع شده تا ارتفاع 17 کیلومتری ادامه دارد و 75 ٪ از    وزن کل اتمسفر را دارا می باشد. تقریباً تمام موجودات زنده در این لایه زندگی می کنند. هر  چه که از سطح زمین بالاتر رویم دمای هوا کمتر می شود. در ارتفاع 10 کیلو متری دما به حداقل می رسد.
•     باران، برف،ابرو طوفان در این ارتفاع تشکیل می شود. این لایه مهمترین لایه اتمسفراست.
• 2-   استراتوسفر:تا ارتفاع 48 کیلومتری از سطح زمین ادامه دارد.
• در قسمت بالایی این لایه (( ازن)) وجود دارد که نقش آن جذب اشعه ماورابنفش نور خورشید است. اشعه ماورابنفش برای زندگی بسیار مضر است. در این قسمت بادو اختلاف دما وجود ندارد.
• 3-   مزوسفر: پس از ارتفاع 50 کیلومتری آغاز می شود. دما در این قسمت کاملاً پایین است ودر ارتفاع 85 کیلومتری به حداقل می رسد.
• 4-   یونوسفر: لایه بالایی مزوسفر است و تا ارتفاع 500 کیلومتری ادامه دارد. این لایه دارای اجزاء یونیزه ای است که باعث برگشت امواج رادیویی به زمین می شود . در نتیجه برقراری ارتباط رادیویی را امکان پذیر می سازد.
• 5-   اگزوسفر: در این لایه تراکم اتمسفری بسیار کم است و گازهای هلیم وهیدروژن در آن بافت می شود. بهمین خاطر دمای هوا بسیار بالا است.
• در خاتمه لازم به یادآوری است که اجرام آسمانی در بر خورد با اتمسفر از هم متلاشی می شوند  و این خود یکی دیگر از فواید اتمسفر است.

ﺷﯿﻤﯽ ﮐﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ ، داﻧﺶ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﮐﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ در ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﯿﻤﯽ اﺳﺖ. اﺛﺮ

ﺷﯿﻤﯽ ﮐﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ ، در ﺷﺎﺧﻪ ھﺎی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﻤﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ اﺳﺖ. ﻣﺜﻼ :

دﯾﺪﮐﻠﯽ

ﻋﻠﻤﺎی ﺷﯿﻤﯽ ﻓﯿﺰﯾﮏ ، ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﮐﻮاﻧﺘﻮﻣﯽ را (ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ آﻣﺎری) در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط

ﺑﻪ ﺧﻮاص ﺗﺮﻣﻮدﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ (ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﺘﺮوﭘﯽ و ظﺮﻓﯿﺖ ﺣﺮارﺗﯽ) ﮔﺎزھﺎ ، در ﺗﻔﺴﯿﺮ طﯿﻔﮫﺎی

ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﺋﯿﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮاص ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ (ﻣﺎﻧﻨﺪ طﻮﻟﮫﺎ و زواﯾﺎی ﭘﯿﻮﻧﺪی) ، در

ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﻈﺮی ﺧﻮاص ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ، ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاص ﺣﺎﻻت ﮔﺬار واﮐﻨﺸﮫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﻪ

ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮآورد ﺛﺎﺑﺘﮫﺎی ﺳﺮﻋﺖ واﮐﻨﺶ ، ﺑﺮای ﻓﮫﻢ ﻧﯿﺮوھﺎی ﺑﯿﻦ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺮای

ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺎھﯿﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﺟﺎﻣﺪات ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ.

برای ورود کلیک کنید

دانلود جزوه آموزشی فصل اول شیمی۳

در لینک زیر می توانید ویدئو کلیپ های آموزشی جالبی مانند انواع واکنش های شیمیایی  و غیره را ببینید :

انواع واکنش های شیمیایی 

نوع هریک از واکنش های زیر را تعیین نمایید ؟ با توجه به واکنش های داده شده زیر چند روش برای تهیه نمک ها ذکر نمایید ؟

Zn_(s) + H₂SO_4(aq) → ZnSO_4(aq) + H_2(g)

H₂O (l) + CO₂ (g) → H₂CO₃ (aq)

2H_2(g) + O_2(g) → 2H₂O_(l) + energy!

Mg_(s) + H₂SO_4(aq) → MgSO_4(aq) + H_2(g)

Pb(NO₃)_2(aq) + 2NaBr_(aq) → PbBr_2(s) + 2NaNO_3(aq)

NaOH_(aq) + HCl_(aq) → NaCl_(aq) + H₂O_(l)

NH_3(g) + HCl_(g) → NH₄Cl_(s)

NH₄Cl_(s) → NH_3(g) + HCl_(g)

AgNO_3(aq) + NaCl_(aq) → AgCl_(s) + NaNO_3(aq)

Ag⁺_(aq) + NO₃^-_(aq) + Na⁺_(aq) + Cl^-_(aq) → AgCl_(s) + Na⁺_(aq) + NO₃^-_(aq)

BaCl_2(aq) + 2AgNO_3(aq) → 2AgCl_(s) + Ba(NO₃)_2(aq)

Ba²⁺_(aq) + 2Cl^-_(aq) + 2Ag⁺_(aq) + 2NO₃^-_(aq) → 2AgCl_(s) + Ba²⁺_(aq) + 2NO₃^-_(aq)

CaCl_2(aq) + Na₂CO_3(aq) → CaCO_3(s) + 2NaCl_(aq)

Pb(NO₃)_2(aq) + 2HCl_(aq) →  PbCl_2(s) + 2HNO_3(aq)

insoluble bases - basic oxides, hydroxides or insoluble carbonates: MgO, CuO, ZnO, Mg(OH)₂,

Fe(OH)₂, Cu(OH)₂, CuCO₃, ZnCO₃, CaCO₃

آموزش شیمی سال دوم دبیرستان

لطفا کلیک کنید.

در کتاب شیمی 2 چاپ 91 عناصر با عدد اتمی 112 تا 118 به گونه ای نامگذاری شده است که ممکن است برای همکاران شیمی نا آشنا باشد .از لینک زیر میتوانیدروش نامگذاری عناصر 101 تا 120 را مشاهده نمایید.

سوالات آزمون شیمی دی ماه 91 را از لینکهای زیر دانلود نمایید.

سوال شیمی 2  

سوال شیمی 3